Yeni Medya Ekseninde Gelişen Alternatif Medya Yayıncılığı: “Medyascope Kanalı” Üzerine Bir Çözümleme
Öz
Günümüz anaakım medya atmosferine bakıldığında, medyada tekelleşme eğilimlerinin yoğunlaştığı ve teksesli bir yayın politikasının izlendiği görülmektedir. Anaakım medyadaki yapısal sorunlar, farklı alternatif medya platformlarının oluşmasına zemin hazırlamış ve çoksesliliği sağlama görevini bu yeni platformlar üstlenmiştir. Bu çalışmada, yeni medya ekseninde şekillenen alternatif medya platformlarından biri olan Medyascope kanalının eleştirel ekonomi politik ve kültürel bağlamda nasıl bir yayıncılık sergilediğinin anlaşılması amaçlanmıştır. Ayrıca, alanyazında farklı şekillerde tanımlanan alternatif medya kavramına, Medyascope örneğinden hareketle yeni bir tanımın geliştirilmesi öngörülmüştür. Çalışmanın amaçları ve kuramsal temeli doğrultusunda nitel çözümleme yönteminin benimsendiği bu çalışmada yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan çözümleme çerçevesinde, kanalın klasik alternatif medya tanımlamalarından farklı bir medya yaklaşımı sergilediği, üretim ve içerik düzeyinde anaakım medyadan ayrıldığı, tarafsızlık ve profesyonellik anlayışı ekseninde radikal medyadan farklılaştığı, kurumsallaşma ve kitleselleşme bağlamında ise “anaakım olmaya aday” bir yayıncılık pratiği benimsediği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Alternatif Medya Yeni Medya Radikal Medya Eleştirel Ekonomi Politik Medyascope
Kaynakça
- Abel, R. (1997). An alternative press. why? Publishing Research Quarterly, 12 (4), 78-84.
- Adıyaman, Ş. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında Gezi Parkı Olayları'nın alternatif medya ve ana akım medyada sunulma biçimlerinin karşılaştırmalı analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Alankuş, S. (2008). Demokrasi ve “başka-medya” ilişkisi: Türkiye’deki yaygın dışı medya ortamını anlamak üzere teorik bir çerçeve. Başka Bir İletişim Mümkün: İstanbul Uluslararası Bağımsız Medya Forumu, İstanbul: IPS İletişim Vakfı, s. 121-136.
- Algül, F. (2012). Rizomatik yaklaşım bağlamında karşıt kamusallığın sesi olarak topluluk medyasına Türkiye’den bir uygulama örneği: Nor Radyo. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Anderson, L. (2017). Neoliberal söyleme karşı alternatif medyanın eleştirel gücünün alternatifsizliği. (B. Öztürk ve A. Ay, Çev.). F. Aydoğan (Ed.), Yeni Medya Kuramları içinde (s. 85-106). İstanbul: Der Yayınları.
- Atton, C. (2002). Alternative media. London: SAGE.
- Atton, C. (2008). Alternative media theory and journalism practice. M. Boler (Ed.), Digital Media and Democracy: Tactics in Hard Times içinde (s.213-221). Massachusetts: MIT Pres.
- Atton, C. (2014). Alternatif medyaya bakış: Kuram ve metodoloji. B. Yanıkkaya ve B. Çoban (Ed.), Kendi Medyanı Yarat Alternatif Medya: Kavramlar, Tartışmalar, Örnekler içinde. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- Aydoğan, A. ve Başaran, F. (2012). Yeni medyayı alternatif medya bağlamında anlamak. Ö. Özer (Ed), Alternatif Medya Alternatif Gazetecilik: Türkiye'de Alternatif Gazetecilik Üzerine Değerlendirmeler içinde (s. 213-247). Konya: LiteraTürk Yayınları.
- Bailey, O. G., Cammaerts, B. ve Carpentier, N. (2015). Alternatif medyayı anlamak. (Ç. Öztürk, Çev.). İstanbul: KAFKA Epsilon Yayıncılık Hizmetleri.
- Binark, M. ve Bek, M. G. (2010). Eleştirel medya okuryazarlığı. Kuramsal yaklaşımlar ve uygulamalar. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- Chomsky, N. (1997). What makes mainstream media mainstream. Z Magazine, 10 (10), 17-23.
- Curran, J. (1997). Medya ve demokrasi: Yeniden değer biçme. S. İrvan, (Ed.), Medya, Kültür, Siyaset içinde (s. 139-197). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Çenberli, Y. (2019). Political economy of communication and alternative media in Turkey: Surviving the whirlpool. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü.
- Dağtaş, E. (2006). Türkiye'de magazin basını: Magazin eklerinin sektör ve metin analizi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Dağtaş, E. (2015). Medyada sahiplik sorunu ve tekelleşme eğilimleri. E. Dağtaş (Ed.), Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği (2. Basım) içinde (s. 30-58). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Downing, J. D. H., Villareal Ford, T., Gil, G. ve Stein, L. (2017). Radikal medya. İsyancıların iletişimi ve toplumsal hareketler (Ü. Doğanay, O. Taş, İ. Özdemir Taştan, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- Fuchs, C. (2010). Alternative media as critical media. European Journal of Social Theory, 13 (2), 173-192.
- Geray, H. (2003). İletişim ve teknoloji: Uluslararası birikim düzeninde yeni medya politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Karatoprak, Y. (2019). Türkı̇ye'de dı̇jı̇tal dönüşümün gazetecı̇lı̇k örgütlenmesı̇ ve pratı̇klerı̇ne yansıması: Hürriyet ve medyascope örneklerı̇. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kaya, A. R. (2009). İktidar yumağı: Medya-sermaye-devlet. Ankara: İmge Kitabevi.
- Kaya, İ. (2008). Türkiye’de 1970’li yıllarda radikal medya. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kellner, D. (2004). Tabandan küreselleşme: Radikal demokratik bir teknopolitikaya doğru. M. Özbek, (Ed.), Kamusal Alan içinde (s. 715-735). İstanbul: Hil Yayınevi.
- Köse, H. (2007). Küresel "akıntıya karşı" sivil arayışlar: Alternatif medya. İstanbul: Yirmidört Yayınevi.
- Kulaber, İ. (2017). Digital journalism and ethnographic research on Medyascope.TV. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Küpelioğlu, N. G. (2015). Citizen journalism practices in Turkish alternative media in digital era. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Mayfield A. (2008). What is social media? iCrossing. Bahar 2008. Mart 15, 2019 tarihinde,https://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social%20Media_iCrossing_ebook.pdf. adresinden alındı.
- Medyascope (2015) Medyascope.tv Özel Yayını: Selahattin Demirtaş. Aralık 20, 2019 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=qJuFS2PLW5E adresinden alındı.
- Medyascope (2016). Özel Yayın - Ruşen Çakır'ın konuğu Bülent Arınç'tı. Aralık 20, 2019 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=JwuzLCqL0*RE adresinden alındı.
- Medyascope (2017). Medyascope Gazetecilik Atölyesi (1): Ruşen Çakır ve Sedat Pişirici ile "günümüzde gazetecilik". Ocak 09, 2020 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=0Bl9gxQmGQM&list=PLL18EnXCwNzWAh_lHnsnMpeVhh0oLoedd&index=2 adresinden alındı.
- O’Sullivan, T., Hartley, J., Saunders, D., Montgomery, M. ve Fiske, J. (1994). Key concepts in communication and cultural studies. London: Routledge.
- Özdemir, S. (2017). Sosyal medyada yeni habercilik pratikleri: Medyascope TV örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Patreon (2021). "Medyascope". Ekim 4, 2021 tarihinde, https://www.patreon.com/medyascopetv adresinden alındı.
- Rodriguez, C. (2001). Fissures in the mediascape: an international study of citizens' media. New Jersey: Hampton Press.
- Sandoval, M. ve Fuchs, C. (2010). Towards a critical theory of alternative media. Telematics and Informatics, 27, 141–150.
- Sarı, Ş. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında feminist hareketlerin alternatif medya kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sayar, B. (2017). Bir alternatif medya mecrası olarak sosyal medya: 140journos üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Taylan, A. (2012). Alternatif medya ve Bianet örneği: Türkiye’de alternatif medyaya dair etnografik çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uzunoğlu, S. (2018). Gazeteci emeğinin dönüşümü ve güvencesizleşme: Türkiyeli dijital haber odalarının serbest muhabirleri üzerine bir çalışma. Moment Dergi, 5(2), 195-218.
- Ünal, R. (2017). Yeni medyada yeni habercilik ve iş modeli arayışları: Medyascope örneği. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (26), 83-107.
- Waltz, M. (2005). Alternative and activist media. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Yaylagül, L. (2008). Kapitalizm ve kitle iletişimi. L. Yaylagül ve N. Korkmaz, (Ed.), Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji içinde (s. 7-22). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Yurdakul, Ş. (2016) İngiliz kültürel çalışmalar perspektifinden işçi sınıf kültürünün direnme alanı olarak alternatif medya: sendika.org örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Alternative Media Broadcasting Developing in the Axis of New Media: An Analysis on the “Medyascope Channel”
Öz
In this study, it is aimed to understand how Medyascope channel, which is one of the alternative media platforms shaped in the axis of new media, broadcasts in a critical political economy and cultural context. In addition, it is envisaged to develop a new definition for the concept of alternative media, which is defined in different ways in the literature, based on the example of Medyascope. In this study, based on the aims and theoretical basis of the study, qualitative analysis method has been adopted and semi-structured in-depth interview have been used. Within the framework of the analysis, it was concluded that the channel showed a different media approach than the classical alternative media definitions; differentiated from the mainstream media at production and content level; differentiated from the radical media in the axis of impartiality and professionalism; and adopted a “candidate to be mainstream” broadcasting practice in the context of institutionalization and massification.
Anahtar Kelimeler
Alternative Media New Media Radical Media Critical Political Economy Medyascope
Kaynakça
- Abel, R. (1997). An alternative press. why? Publishing Research Quarterly, 12 (4), 78-84.
- Adıyaman, Ş. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında Gezi Parkı Olayları'nın alternatif medya ve ana akım medyada sunulma biçimlerinin karşılaştırmalı analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Alankuş, S. (2008). Demokrasi ve “başka-medya” ilişkisi: Türkiye’deki yaygın dışı medya ortamını anlamak üzere teorik bir çerçeve. Başka Bir İletişim Mümkün: İstanbul Uluslararası Bağımsız Medya Forumu, İstanbul: IPS İletişim Vakfı, s. 121-136.
- Algül, F. (2012). Rizomatik yaklaşım bağlamında karşıt kamusallığın sesi olarak topluluk medyasına Türkiye’den bir uygulama örneği: Nor Radyo. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Anderson, L. (2017). Neoliberal söyleme karşı alternatif medyanın eleştirel gücünün alternatifsizliği. (B. Öztürk ve A. Ay, Çev.). F. Aydoğan (Ed.), Yeni Medya Kuramları içinde (s. 85-106). İstanbul: Der Yayınları.
- Atton, C. (2002). Alternative media. London: SAGE.
- Atton, C. (2008). Alternative media theory and journalism practice. M. Boler (Ed.), Digital Media and Democracy: Tactics in Hard Times içinde (s.213-221). Massachusetts: MIT Pres.
- Atton, C. (2014). Alternatif medyaya bakış: Kuram ve metodoloji. B. Yanıkkaya ve B. Çoban (Ed.), Kendi Medyanı Yarat Alternatif Medya: Kavramlar, Tartışmalar, Örnekler içinde. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- Aydoğan, A. ve Başaran, F. (2012). Yeni medyayı alternatif medya bağlamında anlamak. Ö. Özer (Ed), Alternatif Medya Alternatif Gazetecilik: Türkiye'de Alternatif Gazetecilik Üzerine Değerlendirmeler içinde (s. 213-247). Konya: LiteraTürk Yayınları.
- Bailey, O. G., Cammaerts, B. ve Carpentier, N. (2015). Alternatif medyayı anlamak. (Ç. Öztürk, Çev.). İstanbul: KAFKA Epsilon Yayıncılık Hizmetleri.
- Binark, M. ve Bek, M. G. (2010). Eleştirel medya okuryazarlığı. Kuramsal yaklaşımlar ve uygulamalar. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
- Chomsky, N. (1997). What makes mainstream media mainstream. Z Magazine, 10 (10), 17-23.
- Curran, J. (1997). Medya ve demokrasi: Yeniden değer biçme. S. İrvan, (Ed.), Medya, Kültür, Siyaset içinde (s. 139-197). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Çenberli, Y. (2019). Political economy of communication and alternative media in Turkey: Surviving the whirlpool. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü.
- Dağtaş, E. (2006). Türkiye'de magazin basını: Magazin eklerinin sektör ve metin analizi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Dağtaş, E. (2015). Medyada sahiplik sorunu ve tekelleşme eğilimleri. E. Dağtaş (Ed.), Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği (2. Basım) içinde (s. 30-58). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Downing, J. D. H., Villareal Ford, T., Gil, G. ve Stein, L. (2017). Radikal medya. İsyancıların iletişimi ve toplumsal hareketler (Ü. Doğanay, O. Taş, İ. Özdemir Taştan, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- Fuchs, C. (2010). Alternative media as critical media. European Journal of Social Theory, 13 (2), 173-192.
- Geray, H. (2003). İletişim ve teknoloji: Uluslararası birikim düzeninde yeni medya politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Karatoprak, Y. (2019). Türkı̇ye'de dı̇jı̇tal dönüşümün gazetecı̇lı̇k örgütlenmesı̇ ve pratı̇klerı̇ne yansıması: Hürriyet ve medyascope örneklerı̇. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kaya, A. R. (2009). İktidar yumağı: Medya-sermaye-devlet. Ankara: İmge Kitabevi.
- Kaya, İ. (2008). Türkiye’de 1970’li yıllarda radikal medya. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kellner, D. (2004). Tabandan küreselleşme: Radikal demokratik bir teknopolitikaya doğru. M. Özbek, (Ed.), Kamusal Alan içinde (s. 715-735). İstanbul: Hil Yayınevi.
- Köse, H. (2007). Küresel "akıntıya karşı" sivil arayışlar: Alternatif medya. İstanbul: Yirmidört Yayınevi.
- Kulaber, İ. (2017). Digital journalism and ethnographic research on Medyascope.TV. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Küpelioğlu, N. G. (2015). Citizen journalism practices in Turkish alternative media in digital era. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Mayfield A. (2008). What is social media? iCrossing. Bahar 2008. Mart 15, 2019 tarihinde,https://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social%20Media_iCrossing_ebook.pdf. adresinden alındı.
- Medyascope (2015) Medyascope.tv Özel Yayını: Selahattin Demirtaş. Aralık 20, 2019 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=qJuFS2PLW5E adresinden alındı.
- Medyascope (2016). Özel Yayın - Ruşen Çakır'ın konuğu Bülent Arınç'tı. Aralık 20, 2019 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=JwuzLCqL0*RE adresinden alındı.
- Medyascope (2017). Medyascope Gazetecilik Atölyesi (1): Ruşen Çakır ve Sedat Pişirici ile "günümüzde gazetecilik". Ocak 09, 2020 tarihinde, https://www.youtube.com/watch?v=0Bl9gxQmGQM&list=PLL18EnXCwNzWAh_lHnsnMpeVhh0oLoedd&index=2 adresinden alındı.
- O’Sullivan, T., Hartley, J., Saunders, D., Montgomery, M. ve Fiske, J. (1994). Key concepts in communication and cultural studies. London: Routledge.
- Özdemir, S. (2017). Sosyal medyada yeni habercilik pratikleri: Medyascope TV örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Patreon (2021). "Medyascope". Ekim 4, 2021 tarihinde, https://www.patreon.com/medyascopetv adresinden alındı.
- Rodriguez, C. (2001). Fissures in the mediascape: an international study of citizens' media. New Jersey: Hampton Press.
- Sandoval, M. ve Fuchs, C. (2010). Towards a critical theory of alternative media. Telematics and Informatics, 27, 141–150.
- Sarı, Ş. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında feminist hareketlerin alternatif medya kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sayar, B. (2017). Bir alternatif medya mecrası olarak sosyal medya: 140journos üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Taylan, A. (2012). Alternatif medya ve Bianet örneği: Türkiye’de alternatif medyaya dair etnografik çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uzunoğlu, S. (2018). Gazeteci emeğinin dönüşümü ve güvencesizleşme: Türkiyeli dijital haber odalarının serbest muhabirleri üzerine bir çalışma. Moment Dergi, 5(2), 195-218.
- Ünal, R. (2017). Yeni medyada yeni habercilik ve iş modeli arayışları: Medyascope örneği. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (26), 83-107.
- Waltz, M. (2005). Alternative and activist media. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Yaylagül, L. (2008). Kapitalizm ve kitle iletişimi. L. Yaylagül ve N. Korkmaz, (Ed.), Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji içinde (s. 7-22). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Yurdakul, Ş. (2016) İngiliz kültürel çalışmalar perspektifinden işçi sınıf kültürünün direnme alanı olarak alternatif medya: sendika.org örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Radyo-Televizyon |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Ocak 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 4 Sayı: 1 |
