Öz
Çin’de başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisinin ekonomik, sosyal, siyasal ve psikolojik yansımaları ve yaşamımıza aniden girmesi kaçınılmaz bir gerçektir. Bireylerin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığını tehdit etmesi hayatımızda geri dönüşü olmayan sonuçlarla değişim sağlamıştır. Bu süreç kapsamında artan kaygı, stres, depresyon, sağlık anksiyetesi, sosyal izolasyon, finansal zorluklar, çalışma koşulları ve ailelerinden ayrı kalma gibi durumlar hemşirelerin psikolojik güçlendirmeye, desteğe gerekliliğini ve önemini açıkça ortaya koymaktadır. Sağlık sektöründeki işgücünün en önemli kısmını hemşireler oluşturmaktadır. Hemşirelerin psikolojik olarak güçlendirilmesi etkili ve verimli çalışmalarını önemli derecede etkileyecektir. Bu sonuç kendilerine olan katkıları kadar aynı zamanda kuruma, topluma ve hastalara da olumlu yansımalar sağlayacaktır. Güçlendirmenin iş tatminini artırdığı, sağlık hizmetinin daha güvenli verilmesini desteklediği, tükenmişlik ve işten ayrılma durumunu azalttığı görülmüştür.
Çalışmamız salgın sürecinde aktif şekilde rol alan hemşirelerin psikolojik güçlendirmelerinin önemini vurgulamak amacıyla literatür taraması yapılarak hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aşkın R, Bozkurt Y, Zeybek Z. (2020). Covid-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19(37), Bahar (Özel Ek), 304-318.
- Bakker AB, Albrecht SL, Leiter MP. (2011). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20(1), 4-28.
- Beck U. (1992). Risk society: Towards a new modernity. London: Sage Publications.
- Bilge Y, Bilge Y. (2020). Koronavirüs salgını ve sosyal izolasyonun psikolojik semptomlar üzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık ve stresle baş etme tarzları açısından incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23 (Ek 1), 38-51.
- Ceylan A. (2002). Çalışanların güçlendirilme algıları üzerine tuzla bölgesindeki ticari bankalarda bir araştırma. Öneri Dergisi, 5(17), 113-120. doi:10.14783/maruoneri.683429
- Conger JA, Kanungo RN. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management Review, 13, 471-482.
- Çavuş MF, Demir Y. (2010). Personel güçlendirme ve tükenmişlik: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt 2 (S. Sağlıkta Performans ve Kalite), Ankara: 216-222.
- Durrah O, Al-Tobasi A, Ashraf A, Ahmad M. (2016). The impact of the psychological capital on job performance: A case study on faculty members at philadelphia university. International Review of Management and Marketing, 6(2), 183-191.
- Er F, Altuntaş S. (2014). Hemşirelikte personel güçlendirme. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(1), 155-160.
- Furedi F. (2014). Korku kültürü: Risk almanın riskleri. 2.Baskı. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Gümüştekin GE, Emet C. (2007). Güçlendirme algılarındaki değişimin örgütsel kültür ve bağlılık üzerinde etkileşimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 90-116.
- Joseph T, Ashkan M (Eds). (2020). Göğüs haftalıkları uzmanlarının COVID-19 için uluslararası ortak görüşü. El kitabı.
- Karataş Z. (2020). COVID-19 pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
- Koçel T. (2001). İşletme Yöneticiliği. 8. Baskı. Beta Basım, İstanbul.
- Kurtluk E. (2019). Hemşirelikte yapısal ve psikolojik güçlendirme uygulamalarının karşılaştırmalı değerlendirmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 1(2), 116-121.
- Klagge J. (1998). The empowerment squeeze views from the middle management position. Journal of Management Development, 17(8), 548-558. doi: 10.1108/02621719810228407
- Leggat, SG, Bartram T, Casimir G vd. (2010). Nurse perceptions of the quality of patient care: Confirming the importance of empowerment and job satisfaction. Health Care Management Review, 35(4), 355-364.
- Lightfoot’s. (1986). On goodness in school: Themes of empowerment, Peabody Journal of Education, 63, 435-446.
- Meng Q, Sun F. (2019). The impact of psychological empowerment on work engagement among university faculty members in China. Psychology Research and Behavior Management, 12, 983.
- Menon ST. (2001). Employee empowerment: An ıntegrative psychological approach. Applied Psychology: An International Review, 50(1), 153-180.
- Mortaş K. (2005). Örgütsel güven ve iş yeri güçlendirmesinin hemşirelerin örgütsel bağlılığına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Ouyang YQ, Zhou WB, Qu H. (2015). The impact of psychological empowerment and organisational commitment on chinese nurses’ job satisfaction. Contemporary Nurse, 50, 80-91.
- Özbas AA, Tel H. (2016). The effect of a psychological empowerment program based on psychodrama on empowerment perception and burnout levels in oncology nurses: psychological empowerment in oncology nurses. Palliative & Supportive Care, 14(4), 393.
- Özdemir HÖ. (2021). Örgütsel bağlılık ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkiler: Kırşehir örneği. Ahi Evran Akademi (AEA), 2(1), 53-60.
- Rajkumar RP, (2020). Covid-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066.
- Scott ES, Gang W, Stephen HC. (2011). Antecedents and consequences of psychological and team empowerment in organizations: A meta-analytic review. J Appl Psychol, 96(5).
- Sparks AM. (2012). Psychological empowerment and job satisfaction between baby boomer and generation x nurses. Journal of Nursing Management, 20, 451-460.
- Spreitzer GM. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of management Journal, 38(5), 1442-1465.
- Sürgevil O, Tolay E, Topoyan M. (2013). Yapısal güçlendirme ve psikolojik güçlendirme ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri. Journal of Yasar University, 8(31), 5371-5391.
- Şen Y. (2008). “Dönüşümcü Liderliğin Psikolojik Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, Türkiye.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) Rehberi.
- Taştan C, Tekin HH, Çetinöz E, Demirden A. (2020). Covid-19 salgını ve sonrası psikolojik ve sosyolojik değerlendirmeler. Polis Akademisi Yayınları, Rapor no: 35, Ankara.
- Türken M, Köse Ş. (2020). COVID-19 bulaş yolları ve önleme. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30 (Ek sayı), 36-42.
- Vogt J, Murrel K. (1990). “Empowerment in Organization: How to Spark Exceptional Performance”, Amsterdam University Associates, Inc, 5-8.
- Wang S, Liu Y. (2015). Impact Of Professional Nursing Practice Environment And Psychological Empowerment On Nurses’ Work Engagement: Test of Structural Equation Modelling. Journal of Nursing Management, 23, 287-296.
- Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS et al. (2020).Immediate psychological responses and associated factors during the ınitial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. J. Environ. Res. Public Health, 17(5), 1729. doi:10.3390/ijerph17051729
Öz
It is an inevitable fact that the COVID-19 pandemic, which started in China and affected the whole world, has economic, social, political and psychological reflections and suddenly entered our lives. The threat to both the physical and psychological health of individuals has brought change with irreversible consequences in our lives. Within the scope of this process, increasing anxiety, stress, depression, health anxiety, social isolation, financial difficulties, working conditions and separation from their families clearly reveal the need and importance of psychological empowerment and support for nurses. Nurses constitute the most important part of the workforce in the health sector. Psychological empowerment of nurses will significantly affect their effective and efficient work. This result will provide positive reflections to the organization, society and patients as well as their contributions to themselves. It has been observed that empowerment increases job satisfaction, supports safer delivery of healthcare services, and reduces burnout and turnover.
Our study was prepared by reviewing the literature in order to emphasize the importance of psychological empowerment of nurses who take an active role in the epidemic process.
Anahtar Kelimeler
COVID-19 Epidemic Motivation Nurse Psychological Empowerment
Kaynakça
- Aşkın R, Bozkurt Y, Zeybek Z. (2020). Covid-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19(37), Bahar (Özel Ek), 304-318.
- Bakker AB, Albrecht SL, Leiter MP. (2011). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20(1), 4-28.
- Beck U. (1992). Risk society: Towards a new modernity. London: Sage Publications.
- Bilge Y, Bilge Y. (2020). Koronavirüs salgını ve sosyal izolasyonun psikolojik semptomlar üzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık ve stresle baş etme tarzları açısından incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23 (Ek 1), 38-51.
- Ceylan A. (2002). Çalışanların güçlendirilme algıları üzerine tuzla bölgesindeki ticari bankalarda bir araştırma. Öneri Dergisi, 5(17), 113-120. doi:10.14783/maruoneri.683429
- Conger JA, Kanungo RN. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management Review, 13, 471-482.
- Çavuş MF, Demir Y. (2010). Personel güçlendirme ve tükenmişlik: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt 2 (S. Sağlıkta Performans ve Kalite), Ankara: 216-222.
- Durrah O, Al-Tobasi A, Ashraf A, Ahmad M. (2016). The impact of the psychological capital on job performance: A case study on faculty members at philadelphia university. International Review of Management and Marketing, 6(2), 183-191.
- Er F, Altuntaş S. (2014). Hemşirelikte personel güçlendirme. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(1), 155-160.
- Furedi F. (2014). Korku kültürü: Risk almanın riskleri. 2.Baskı. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Gümüştekin GE, Emet C. (2007). Güçlendirme algılarındaki değişimin örgütsel kültür ve bağlılık üzerinde etkileşimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 90-116.
- Joseph T, Ashkan M (Eds). (2020). Göğüs haftalıkları uzmanlarının COVID-19 için uluslararası ortak görüşü. El kitabı.
- Karataş Z. (2020). COVID-19 pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
- Koçel T. (2001). İşletme Yöneticiliği. 8. Baskı. Beta Basım, İstanbul.
- Kurtluk E. (2019). Hemşirelikte yapısal ve psikolojik güçlendirme uygulamalarının karşılaştırmalı değerlendirmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 1(2), 116-121.
- Klagge J. (1998). The empowerment squeeze views from the middle management position. Journal of Management Development, 17(8), 548-558. doi: 10.1108/02621719810228407
- Leggat, SG, Bartram T, Casimir G vd. (2010). Nurse perceptions of the quality of patient care: Confirming the importance of empowerment and job satisfaction. Health Care Management Review, 35(4), 355-364.
- Lightfoot’s. (1986). On goodness in school: Themes of empowerment, Peabody Journal of Education, 63, 435-446.
- Meng Q, Sun F. (2019). The impact of psychological empowerment on work engagement among university faculty members in China. Psychology Research and Behavior Management, 12, 983.
- Menon ST. (2001). Employee empowerment: An ıntegrative psychological approach. Applied Psychology: An International Review, 50(1), 153-180.
- Mortaş K. (2005). Örgütsel güven ve iş yeri güçlendirmesinin hemşirelerin örgütsel bağlılığına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Ouyang YQ, Zhou WB, Qu H. (2015). The impact of psychological empowerment and organisational commitment on chinese nurses’ job satisfaction. Contemporary Nurse, 50, 80-91.
- Özbas AA, Tel H. (2016). The effect of a psychological empowerment program based on psychodrama on empowerment perception and burnout levels in oncology nurses: psychological empowerment in oncology nurses. Palliative & Supportive Care, 14(4), 393.
- Özdemir HÖ. (2021). Örgütsel bağlılık ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkiler: Kırşehir örneği. Ahi Evran Akademi (AEA), 2(1), 53-60.
- Rajkumar RP, (2020). Covid-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52, 102066.
- Scott ES, Gang W, Stephen HC. (2011). Antecedents and consequences of psychological and team empowerment in organizations: A meta-analytic review. J Appl Psychol, 96(5).
- Sparks AM. (2012). Psychological empowerment and job satisfaction between baby boomer and generation x nurses. Journal of Nursing Management, 20, 451-460.
- Spreitzer GM. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of management Journal, 38(5), 1442-1465.
- Sürgevil O, Tolay E, Topoyan M. (2013). Yapısal güçlendirme ve psikolojik güçlendirme ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri. Journal of Yasar University, 8(31), 5371-5391.
- Şen Y. (2008). “Dönüşümcü Liderliğin Psikolojik Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, Türkiye.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) Rehberi.
- Taştan C, Tekin HH, Çetinöz E, Demirden A. (2020). Covid-19 salgını ve sonrası psikolojik ve sosyolojik değerlendirmeler. Polis Akademisi Yayınları, Rapor no: 35, Ankara.
- Türken M, Köse Ş. (2020). COVID-19 bulaş yolları ve önleme. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30 (Ek sayı), 36-42.
- Vogt J, Murrel K. (1990). “Empowerment in Organization: How to Spark Exceptional Performance”, Amsterdam University Associates, Inc, 5-8.
- Wang S, Liu Y. (2015). Impact Of Professional Nursing Practice Environment And Psychological Empowerment On Nurses’ Work Engagement: Test of Structural Equation Modelling. Journal of Nursing Management, 23, 287-296.
- Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS et al. (2020).Immediate psychological responses and associated factors during the ınitial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. J. Environ. Res. Public Health, 17(5), 1729. doi:10.3390/ijerph17051729
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hemşirelik |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Şubat 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.