İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi)

Öz

Bu çalışmada son yıllarda dünyada en çok yankı uyandıran Fransa, Belçika ve Türkiye’de IŞİD tarafından gerçekleştirilmiş olan terör eylemlerinin Türkiye’deki gazetelerde nasıl sunulduğu ve bu sunumun okuyucular tarafından nasıl değerlendirildiği sorularına toplumsal sorumluluk yaklaşımı çerçevesinde, karma araştırma paradigması anlayışıyla yanıt aranmaktadır. Bu çerçevede söz konusu olayların yaşandığı tarihte Türkiye’nin en çok satan beş gazetesinin (Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü, Zaman) ilk sayfalarındaki olayların ilk günkü sunumları içerik analizi ile ortaya konulmakta, bu sunumun büyük çoğunluğu eğitimli olan gönüllü 351 anket katılımcısı tarafından nasıl değerlendirildiği surveymonkey üzerinden gerçekleştirilen anket uygulamasıyla analiz edilmekte ve terör haberlerinin nasıl sunulması gerektiğine ilişkin literatür bilgisinden hareketle çalışma bulguları yorumlanmaktadır. İçerik analizi bulgularına göre haber kaynaklarının büyük ölçüde ülke liderleri olduğu, haber temalarında ölü ve yaralı sayılarına, olay yerine ve oluş şekline ilişkin anlatımlara öncelik verildiği, fotoğraflarda da haber kaynaklarının, ölü, yaralı ve mağdurların öne çıktığı anlaşılmaktadır. Okuyucu değerlendirmelerine bakıldığında ise haberlerin sunumunda görülen en büyük sıkıntılar; duygusal yönün ön plana çıkarılması, üzüntü, endişe, korku ve panik unsurları taşıdığının belirtilmesi, sassasyonel bulunması ve sonuç olarak terörün bir “konu” olarak sunulmaktan çok herhangi bir “olay” gibi değerlendirilmesidir. 23 farklı ifadenin haber kupürleri ile birlikte okuyucunun değerlendirilmesine sunulduğu anket bulguları, okuyucuların büyük çoğunlukla bu haberleri aşırı uçta bulmadıklarını da ortaya koymaktadır. Çözüm önerisi ise terör haberlerinin diğer haberlerden farklı nitelikler taşıdığının bir kez daha altı çizilerek daha “bilinçli ve sorumlu habercilik” anlayışı çerçevesinde ifade edilmiştir. Çünkü haberlerde eksik bırakıldığı düşünülen kimi noktalar mevcuttur. Bunlar da terör haberciliğinde dikkat edilmesi gereken unsurlar bağlamında literatürde olması gerektiğine işaret edilen noktalardır. Sonuçta ise “kim” ve “ne” sorularından çok “neden” ve “niçin” sorularının ön plana çıkarıldığı bilgi yoğun habercilik anlayışının özellikle gelecekte yazılacak terrörizm haberlerinde daha olumlu sonuçlar doğrucağı ifade edilmelidir.