Derleme
Yıl 2022,
, 33 - 43, 28.06.2022
Öz
1930’lu yıllarla birlikte kendini göstermeye başlayan postmodernizm 1980’li yıllara gelindiğinde edebiyat, mimari, görsel sanatlar ve sinema alanlarında da belirgin hale gelmiştir. Her ne kadar modernizm karşıtı bir tepki ya da duruş olarak algılansa da postmodernizm estetik algının pratikteki özgür yansıması olarak görülebilir. Postmodern sinema açısından baktığımızda da modern anlatıların varlığı ile birlikte alışılmışın dışında, izleyiciyi özgür bırakan ve farklı alımlama pratikleri üzerinde düşünmeye sevk edecek bir yapının olduğu görülebilir. Dolayısıyla postmodernizmin eklektik bu yapısı sinemasal bir yapıtın değerlendirilmesi noktasında izleyiciye belirsizlik yaratmakla birlikte; kendine has bir özgürlük alanı da yaratabilir. Bu çalışmada postmodern öğelerin sinemaya ve izleyiciye olan etkilerini anlamak açısından postmodernizm kavramı açıklanmış, postmodern sinema anlayışının içerik ve etkilerini analiz edebilmek amacıyla tüketim odaklı derinlikli anlatıya sahip Next Floor (2008) adlı kısa film seçilmiştir. Çalışmada Next Floor filmi öznellik ve belirsizlik kavramları üzerinden ontolojik analiz yöntemi ile incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alp, K. Ö. (2015). Postmodern resimde zaman-mekân temsili. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, 20, s. 317-333.
- Anderson, P. (2006). Postmodernitenin Kökenleri. (Çev. Elçin Gen) İstanbul. İletişim Yayınları
- Aşkaroğlu, V. (2014). Postmodern söylem ve İhsan Oktay Anar ile John Fowles romanlarının postmodernist açıdan karşılaştırılması. Doktora tezi. Ardahan Üniversitesi, Ardahan.
- Aydın, H. (2019). Postmodern sinema bağlamında Onur Ünlü sineması. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Akay, Ali (2016). Tekil Düşünce. Ankara. Doğu Batı Yayınları
- Aktulum, K. (2004). Parçalılık/Metinlerarasılık. Ankara. Öteki Yayınevi.
- Aktulum, Kubilay (2018) Sinema ve Metinlerarasılık. Konya. Çizgi Kitabevi. Baudrillard, J. (1998). Foucault’yu Unutmak.(Çev. Oğuz Adanır). İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu. (Çev. Hazal Deliçaylı & Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (Çev. İsmail Türkmen). İstanbul Ayrıntı Yayınları.
- Bayram, Y. (2003). Ontolojik analiz metodu ve bir uygulama. Yom Sanat, 12, s. 12-15.
- Best, S. & Kellner, D.(2011.) Postmodern Teori. (Çev. Mehmet Küçük) İstanbul. Ayrıntı Yayınları
- Büyükdüvenci S. ve Öztürk S. R. (1997). Postmodernizm ve Sinema. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Der. ve Çev.). Postmodernizm ve Sinema içinde. İstanbul: Ark Kitap.
- Connor, S. (2001). Postmodernist Kültür, Çev. Doğan Şahiner, İstanbul: YKY.
- Çolak, Metin (2006). Sinema ve zeitgeist: Çağdaş toplumsal kriz ve postmodern sinemanın yükselişi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Çon, B. G. (2019). Animasyon sinemasında postmodern anlatı-Shrek filmi analizi. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, 1, s.82-101.
- Dante, A. (2013). İlahi komedya. (Çev. Feridun Timur). Altınn Kitaplar Yayınevi.
- Degli-Esposti, C. (1998) Postmodernism in the Cinema. New York: Berghahn Books.
- Demirtaş, M. (2015) Postyapısalcı Edebiyat Kuramı. İstanbul. Otonom Yayıncılık.
- Dowel, P. ve Fried, J. (1997). Ucuz anlaşmazlık :Quentin Tarantino’nun ucuz romanına iki bakış. Postmodernizm ve Sinema (derleyen ve çeviren: Sabri Büyükdüvenci & Seire Ruken Öztürk) ss. 85-99. Ankara: Ark Yayınları.
- Erinç, S. M. (1994). Postmodernizmin tanımı. Anadolu Sanat Dergisi, 2, s.31-45.
- Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
- Foucault, M. (2001). Hapishanenin doğuşu. (çev. M. Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Yayınları.
- Foucault, M. (2011). Felsefe sahnesi, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Freud, S. (2013). Uygarlığın huzursuzluğunda (Çev: Haluk Barışcan). İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2010) Modernite ve bireysel kimlik: Geç modern çağda benlik ve toplum, Çev. Ümit Tatlıcan. İstanbul: Say Yayınları.
- Gosh, M. (2016). Lacan and post-structuralism. International Journal of Sociology and Social Anthropology (IJSSA). 1 (1), s.85-89.
- Goodchild, P. (2005). Deleuze ve Guattari-Arzu politikasına giriş. (Çev. Rahmi G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Güngör, M. (2017). Oyun ve üstkurmaca bağlamında bir animasyon okuma denemesi: Wreck-it ralph. Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, Gelenek ve Postmodernizm Özel Sayısı, 3 (7).
- Gürata, A. (2011). Öznel zamanın izinde: Sinemada postmodern zamanlar ve görüş noktası. Ed. Fatma Dalay Küçükkurt, Ahmet Gürata. Sinemada Anlatı ve Türler. İstanbul. Vadi Yayınları.
- Hamarat, S. (2018). Next Floor (kısa film) film analizi. Erişim tar. 09.09.2021 https://independent.academia.edu/Sava%C5%9FHamarat
- Hartmann, N. (2010). Ontolojinin ışığında bilgi. (çev. Harun Tepe). Türkiye Felsefe Kurumu: Ankara.
- Harvey, D. (1997). Time and Space in the Postmodern Cinema. P. Brooker & W. Brooker (Eds.), Postmodern After-Images (pp. 43-69). London: Arnold.
- Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu, Çev. Sungur Savran, İstanbul: Metis Yayınları.
- Huyssen, A. (2000). Postmodernin haritasını yapmak. Ed. Mehmet Küçük. Modernite Versus Postmodernite, s.107-130. Çev: Mehmet Küçük. Ankara: Vadi Yayınları.
- Jameson, F. (2011). Postmodernizm: Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (Çev. Nuri Plümer, Abdülkadir Gölcü) Ankara. Nirengi Kitap
- Jeanniere, A. (1990). Modernizm-postmodernizm: Modernite nedir? (Çev: N. T. Küçük). Birikim, 40, s.79-83.
- Karadoğan, A. (2005). Postmodern sinema mı film mi? İletişim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 133-160.
- Kardaş, Ü. (2013). Kafka’nın Kafesi, Elias’ın medeniyeti. (erişim tar. 05.06.2019) http://www.taraf.com.tr/yazilar/umit-kardas/kafka.
- Keskin, F. (2011). Foucault’nun özne – iktidar kavramı üzerine. (erişim tar. 04.05.2019). www.cangungen.com.
- Keskin, U. (2016). Fransz Kafka’nın eserlerinde aşırı bürokrasi ve otoriter yönetici simgesi. C.U İktisadi e İdari Bilimler Dergisi, 7 (2), s.253-273.
- Kovacs, A. B. (2010). Modernizmi seyretmek. çev. Ertan. Yılmaz. Ankara: De Ki Basım Yayım.
- Kocabıyık, O. (2015). Olgu bilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), s.55-66.
- Küçükalp, Kasım (2017). Nietzsche ve Postmodernizm. İstanbul: Kibele Yayınları.
- Lotman, Yuriy, M. (2012). Sinema göstergebilimi. (3. Baskı). (Çev: O. Özügül). Ankara: Nirengi Yayıncılık.
- Lytord, J-F. (1990). Postmodern nedir sorusuna cevap. Necmi Zeka (Ed.). Postmoderniz (45-58). İstanbul: Kıyı Yayınları.
- Lytord, J-F. (1994). Postmodern durum. Çev. Ahmet Çiğdem. İstanbul: Ara Yayıncılık.
- Lyotard, J-F. (2013). Postmodern Durum. (Çev. İsmet Birkan) Ankara. BilgeSu Yayıncılık.
- Megill, A. (1998). Aşırılığın peygamberleri, çev. Tuncay Birkan. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Memişoğlu, D. , Eser, H. & Adıgüzel, O. (2011). Lyotard, Baudrillard ve Foucault’nun düşünceleri ışığında postmodernizmi anlamaya çalışmak. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (559), s.47-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/48075/607826. erişim tar. 10.10.202)
- Özot, G. (2012). Postmodern romanda anlatıcı, zaman, mekan yapısı. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkısh or Turkic,7 (3).
- Saygın, Tuncay (2010). Yapısalcılıktan Postyapısalcılığa. Der. Armağan Öztürk. Postyapısalcılık. Ankara. Phoenix Yayınevi, 7-34.
- Smart, B. (2000), "Postmodern Toplum Teorisi", Çev. Mehmet Küçük, Modernite versus Postmodernite, Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları, s. 317-366.
- Sarup, M. (2017). Post-yapısalcılık ve Postmodernizm. (Çev. Abdülbaki Güçlü) Ankara:Pharmakon Şaylan, G. (1999). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
- Uçar, A. K. (2020). Postmodernizm ve özne bağlamında Dövüş Kulübü filminin Değerlendirilmesi. OPUS-Uluslar arası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (28), s. 1541-1561. DOI: 10.26466/opus.676541.
- Ulutaş, S. (2019). Postmodern etki ve sinemada belirsizliğin varoluşu: Lost Highway filmi incelemesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), s. 1975-2011. DOI: 10.26466/opus. 614074.
- Yıldızhan, Y. (2004). Moderniteden postmoderniteye geçiş ve David Lynch filmlerinde postmodern öğeler. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Yıl 2022,
, 33 - 43, 28.06.2022
Öz
Postmodernism, which started to show itself with the 1930s, became prominent in the fields of literature, architecture, visual arts and cinema by the 1980s. Although perceived as a reaction or stance against modernism, postmodernism can be seen as a free reflection of aesthetic perception in practice. From the point of view of postmodern cinema, it can be seen that with the existence of modern narratives, there is an unusual structure that leaves the audience free and prompts them to think about different reception practices. Therefore, this eclectic structure of postmodernism creates uncertainty for the audience in the evaluation of a cinematic work; It can also create a space of freedom of its own In this study, the concept of postmodernism is explained in order to understand the effects of postmodern elements on cinema and the audience, and the short film Next Floor (2008) with a consumption-oriented in-depth narrative has been selected in order to analyze the content and effects of the postmodern cinema understanding. The analysis of the study was made on the theme of subjectivity in terms of pastiche, parody and intertextual relations, which are the characteristics of postmodern cinema, and uncertainty, which is the specific argument of postmodernism.
Anahtar Kelimeler
postmodernism subjectivity consumption short film Next Floor (film)
Kaynakça
- Alp, K. Ö. (2015). Postmodern resimde zaman-mekân temsili. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, 20, s. 317-333.
- Anderson, P. (2006). Postmodernitenin Kökenleri. (Çev. Elçin Gen) İstanbul. İletişim Yayınları
- Aşkaroğlu, V. (2014). Postmodern söylem ve İhsan Oktay Anar ile John Fowles romanlarının postmodernist açıdan karşılaştırılması. Doktora tezi. Ardahan Üniversitesi, Ardahan.
- Aydın, H. (2019). Postmodern sinema bağlamında Onur Ünlü sineması. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Akay, Ali (2016). Tekil Düşünce. Ankara. Doğu Batı Yayınları
- Aktulum, K. (2004). Parçalılık/Metinlerarasılık. Ankara. Öteki Yayınevi.
- Aktulum, Kubilay (2018) Sinema ve Metinlerarasılık. Konya. Çizgi Kitabevi. Baudrillard, J. (1998). Foucault’yu Unutmak.(Çev. Oğuz Adanır). İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu. (Çev. Hazal Deliçaylı & Ferda Keskin) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (Çev. İsmail Türkmen). İstanbul Ayrıntı Yayınları.
- Bayram, Y. (2003). Ontolojik analiz metodu ve bir uygulama. Yom Sanat, 12, s. 12-15.
- Best, S. & Kellner, D.(2011.) Postmodern Teori. (Çev. Mehmet Küçük) İstanbul. Ayrıntı Yayınları
- Büyükdüvenci S. ve Öztürk S. R. (1997). Postmodernizm ve Sinema. S. Büyükdüvenci ve S. R. Öztürk (Der. ve Çev.). Postmodernizm ve Sinema içinde. İstanbul: Ark Kitap.
- Connor, S. (2001). Postmodernist Kültür, Çev. Doğan Şahiner, İstanbul: YKY.
- Çolak, Metin (2006). Sinema ve zeitgeist: Çağdaş toplumsal kriz ve postmodern sinemanın yükselişi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Çon, B. G. (2019). Animasyon sinemasında postmodern anlatı-Shrek filmi analizi. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, 1, s.82-101.
- Dante, A. (2013). İlahi komedya. (Çev. Feridun Timur). Altınn Kitaplar Yayınevi.
- Degli-Esposti, C. (1998) Postmodernism in the Cinema. New York: Berghahn Books.
- Demirtaş, M. (2015) Postyapısalcı Edebiyat Kuramı. İstanbul. Otonom Yayıncılık.
- Dowel, P. ve Fried, J. (1997). Ucuz anlaşmazlık :Quentin Tarantino’nun ucuz romanına iki bakış. Postmodernizm ve Sinema (derleyen ve çeviren: Sabri Büyükdüvenci & Seire Ruken Öztürk) ss. 85-99. Ankara: Ark Yayınları.
- Erinç, S. M. (1994). Postmodernizmin tanımı. Anadolu Sanat Dergisi, 2, s.31-45.
- Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
- Foucault, M. (2001). Hapishanenin doğuşu. (çev. M. Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Yayınları.
- Foucault, M. (2011). Felsefe sahnesi, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Freud, S. (2013). Uygarlığın huzursuzluğunda (Çev: Haluk Barışcan). İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2010) Modernite ve bireysel kimlik: Geç modern çağda benlik ve toplum, Çev. Ümit Tatlıcan. İstanbul: Say Yayınları.
- Gosh, M. (2016). Lacan and post-structuralism. International Journal of Sociology and Social Anthropology (IJSSA). 1 (1), s.85-89.
- Goodchild, P. (2005). Deleuze ve Guattari-Arzu politikasına giriş. (Çev. Rahmi G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Güngör, M. (2017). Oyun ve üstkurmaca bağlamında bir animasyon okuma denemesi: Wreck-it ralph. Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, Gelenek ve Postmodernizm Özel Sayısı, 3 (7).
- Gürata, A. (2011). Öznel zamanın izinde: Sinemada postmodern zamanlar ve görüş noktası. Ed. Fatma Dalay Küçükkurt, Ahmet Gürata. Sinemada Anlatı ve Türler. İstanbul. Vadi Yayınları.
- Hamarat, S. (2018). Next Floor (kısa film) film analizi. Erişim tar. 09.09.2021 https://independent.academia.edu/Sava%C5%9FHamarat
- Hartmann, N. (2010). Ontolojinin ışığında bilgi. (çev. Harun Tepe). Türkiye Felsefe Kurumu: Ankara.
- Harvey, D. (1997). Time and Space in the Postmodern Cinema. P. Brooker & W. Brooker (Eds.), Postmodern After-Images (pp. 43-69). London: Arnold.
- Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu, Çev. Sungur Savran, İstanbul: Metis Yayınları.
- Huyssen, A. (2000). Postmodernin haritasını yapmak. Ed. Mehmet Küçük. Modernite Versus Postmodernite, s.107-130. Çev: Mehmet Küçük. Ankara: Vadi Yayınları.
- Jameson, F. (2011). Postmodernizm: Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (Çev. Nuri Plümer, Abdülkadir Gölcü) Ankara. Nirengi Kitap
- Jeanniere, A. (1990). Modernizm-postmodernizm: Modernite nedir? (Çev: N. T. Küçük). Birikim, 40, s.79-83.
- Karadoğan, A. (2005). Postmodern sinema mı film mi? İletişim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 133-160.
- Kardaş, Ü. (2013). Kafka’nın Kafesi, Elias’ın medeniyeti. (erişim tar. 05.06.2019) http://www.taraf.com.tr/yazilar/umit-kardas/kafka.
- Keskin, F. (2011). Foucault’nun özne – iktidar kavramı üzerine. (erişim tar. 04.05.2019). www.cangungen.com.
- Keskin, U. (2016). Fransz Kafka’nın eserlerinde aşırı bürokrasi ve otoriter yönetici simgesi. C.U İktisadi e İdari Bilimler Dergisi, 7 (2), s.253-273.
- Kovacs, A. B. (2010). Modernizmi seyretmek. çev. Ertan. Yılmaz. Ankara: De Ki Basım Yayım.
- Kocabıyık, O. (2015). Olgu bilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), s.55-66.
- Küçükalp, Kasım (2017). Nietzsche ve Postmodernizm. İstanbul: Kibele Yayınları.
- Lotman, Yuriy, M. (2012). Sinema göstergebilimi. (3. Baskı). (Çev: O. Özügül). Ankara: Nirengi Yayıncılık.
- Lytord, J-F. (1990). Postmodern nedir sorusuna cevap. Necmi Zeka (Ed.). Postmoderniz (45-58). İstanbul: Kıyı Yayınları.
- Lytord, J-F. (1994). Postmodern durum. Çev. Ahmet Çiğdem. İstanbul: Ara Yayıncılık.
- Lyotard, J-F. (2013). Postmodern Durum. (Çev. İsmet Birkan) Ankara. BilgeSu Yayıncılık.
- Megill, A. (1998). Aşırılığın peygamberleri, çev. Tuncay Birkan. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Memişoğlu, D. , Eser, H. & Adıgüzel, O. (2011). Lyotard, Baudrillard ve Foucault’nun düşünceleri ışığında postmodernizmi anlamaya çalışmak. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (559), s.47-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/48075/607826. erişim tar. 10.10.202)
- Özot, G. (2012). Postmodern romanda anlatıcı, zaman, mekan yapısı. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkısh or Turkic,7 (3).
- Saygın, Tuncay (2010). Yapısalcılıktan Postyapısalcılığa. Der. Armağan Öztürk. Postyapısalcılık. Ankara. Phoenix Yayınevi, 7-34.
- Smart, B. (2000), "Postmodern Toplum Teorisi", Çev. Mehmet Küçük, Modernite versus Postmodernite, Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları, s. 317-366.
- Sarup, M. (2017). Post-yapısalcılık ve Postmodernizm. (Çev. Abdülbaki Güçlü) Ankara:Pharmakon Şaylan, G. (1999). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
- Uçar, A. K. (2020). Postmodernizm ve özne bağlamında Dövüş Kulübü filminin Değerlendirilmesi. OPUS-Uluslar arası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (28), s. 1541-1561. DOI: 10.26466/opus.676541.
- Ulutaş, S. (2019). Postmodern etki ve sinemada belirsizliğin varoluşu: Lost Highway filmi incelemesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), s. 1975-2011. DOI: 10.26466/opus. 614074.
- Yıldızhan, Y. (2004). Moderniteden postmoderniteye geçiş ve David Lynch filmlerinde postmodern öğeler. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Toplam 56 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Radyo-Televizyon |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |