MASLOW’un İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ ile FREUD’un YAPISAL BENLİK KURAMI (İD, EGO, SÜPEREGO) BAĞLAMINDA KİŞİLARARASI İLETİŞİMDE SALDIRGANLIK: DOKTORLARA KARŞI ŞİDDETİN GÜDÜMLEYİCİLERİNİ YORDAMAK
Öz
Kişilerarası iletişim, tartışmasız kuralları olan ve bunlara uyulduğunda iletiyi kaynaktan alıcıya birebir kastettiği anlamda aktarabilen matematiksel bir formüle sahip değildir. Çok fazla değişken olması hasebiyle iletişime dair ancak önermelerde bulunulabilir, mutlak sınırlar çizilemez. Bu çalışma, Türkiye’de sağlık alanında son zamanlarda artan sözel veya fiziksel saldırganlık barındıran iletişim vakalarının nedenlerini anlamayı ve kişilerarası iletişim açısından çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ile Freud’un Yapısal Benlik Kuramı (id, ego, süperego) insanın fiziksel ve ruhsal halinin tahammül ve algı seviyesini etkileyerek iletişime yansımasını açıklar niteliktedir. Bu temelde, birincil ihtiyaçlardan olan sağlık sorunu çözmek için sağlık kuruluşuna başvuran kişilerin yardımına muhtaç olduğu doktorlara hakaret etmesi ve çatışmaların şiddete evrilmesinin nedenlerini yordayarak sorunun kaynaklarını belirlemek istenmiştir. Sorun tespiti için konunun öznesi doktorların sosyal medya paylaşımlarındaki mesajları incelenmiştir. Örneklem, Instagram profili “dahiliyedoktoru”ndaki paylaşımlardan olasılığı bilinmeyen uygunluk ölçüsünde seçilen 62 gönderidir. Seçilen gönderiler, her sorun için temsil niteliğindedir ve başlıklar altında tasnif edilmiş, içerikler Maslow ve Freud’un kuramları ile iletişim ögelerinin özellikleri ve iletişim engelleri temelinde yorumlanmış ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kişilerarası iletişim doktor sağlık saldırganlık id ego ihtiyaçlar hiyerarşisi
Kaynakça
- Aygün, A., & Teke, H.Y. (2018). Acil servislerdeki şiddetin medya yansımasının değerlendirilmesi: Ö. Bilen, M. Ş. Güneş, & M. Gür (Ed), Suç mağdurları ve sosyal travmalar,1-9. Hegem Vakfı. ISBN:978-975-2489-14-1. Ayrancı, U., Yenilmez C., Balcı Y., & Kaptanoğlu C. (2006). Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence, 21, 276-96.
- Baldwin, P.J., Dodd, M., & Wrate, R.W. (1997, July). Young doctors' health-I. How do working conditions affect attitudes, health and performance?. Social Science & Medicine, 45(1), 35-40. https://doi.org/10.1016/S0277-9536(96)00306-1.
- Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (E., Tuncay, Çev.). Mentis Yayınları. Cüceloğlu, D. (2004). İnsan ve davranışı, psikolojinin temel kavramları (13. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Çakar, F., & Yanlıç, Ö. (2014). Kişilerarası iletişimin facebook’ta değişen yüzü: Facebook’ta arkadaşlıkla gelen örtülü takip (Fırat Üniversitesi Örneği). Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(3), 224-244.
- Dökmen, Ü. (2008). İletişim çatışmaları ve empati (52. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Durkheim, E. (2006). Toplumsal iş bölümü (Ö. Ozankaya, Çev.) Cem Yayınevi.
- Durur, E.K. (2017). Medyada Şiddetin Bir Başka Yüzü: ‘Doktora Saldırı’ Haberleri Atatürk İletişim Dergisi, Sağlık iletişimi özel sayı, 14,45-60.
- Eagleman, D. (2017). Incognito: Beynin gizli hayatı (22. Baskı). (Z., Arık Tozar, Çev.). Yayıncılık Yayınları. Fidan, M. (2009). İletişim kurmak istiyorum. Tablet Kitapevi.
- Freud, S. (2019). The ego and the id. Alter Yayınları.
- Freud, S. (1930). Civilization and its discontents, 4462-4532. https://ia902907.us.archive.org/17/items/SigmundFreud/Sigmund%20Freud%20%5B1930%5D%20Civilization%20And%20Its%20Discontents%20%28James%20Strachey%20translation%2C%201961%29.pdf
- Gerrig, R. J., & Zimbardo, P. G., (2013). Psikoloji ve yaşam/psikolojiye giriş. (G. Sart, Çev.). Nobel Akademi Yayıncılık.
- Goleman, D. (2019). Duygusal zekâ ve liderlik. (Ü., Şensoy, L., Göktem, M., İnan, Çev.). Optimist Yayınları.
- Gürüz, D., & Eğinli, A. T. (2014). Kişilerarası iletişim/bilgiler-etkiler-engeller (4. Baskı). Nobel Yayınları.
- Güvercin, C.H. (2019). Sağlık çalışanlarına şiddet haberleri: basının kritik rolü, Journal of Continuing Medical Education, 28(5), 327-333. DOI: 10.17942/sted.575603.
- Hasta, D., & Güler, M. E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 61-85.
- Hoşgör, H., & Türkmen, İ. (2021). Bitmeyen çile: sağlıkta şiddet (Medimagazin haber portalı üzerinden bir araştırma). İzmir Democracy University Health Sciences Journal, IDUHeS, 4(2), 192-211. doi:10.52538/iduhes.975708. Işık, M. (2008). Sizinle iletişebilir miyiz?. Eğitim Kitabevi Yayınları.
- İzgören A. Ş. (2009). Eşikaltı büyücüleri (2. Baskı). Elma Yayınevi.
- Kâğıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar (11. Baskı). Evrim Yayınevi.
- Kocayörük, E. (2012). Etkili iletişim becerileri. Kriter Yayınevi.
- Koçyiğit, M. (2016). Etkili iletişim ve duygusal zekâ. Eğitim Yayınevi.
- Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
- Morgan, C.T. (2009). Psikolojiye giriş (18. Baskı). Eğitim Akademi Yayınları.
- Nazik, M.H. ve Bayazıt, A. (2005). İnsan ilişkileri ve iletişim. YA-PA Yayın Pazarlama.
- Ninkovic, V., Markovic, D, & Rensing, M. (2020, October). Plant volatiles as cues and signals in plant communication. Plant, Cell & Environment, Special Issue: Special Issue Plant–Plant Interactions, 44(4), 1030-1043. https://doi.org/10.1111/pce.13910.
- Oskay, Ü. (2001). İletişimin ABC`si (3.Baskı). Der Yayınları.
- Önür, N. (2002). Küreselleşen dünyada iletişim ve toplum. Alp Yayınları.
- Özden, M. (2011). Pozitif iletişim. Kriter Yayınevi.
- Plotnik, R. (2009). Psikolojiye giriş. (T., Geniş, Çev.). Kaknüs Yayınları.
- Sdorow, L. M., (1998). Psychology (4th Edition). McGraw-Hill Companies.
- Sezgin, M., & Akgöz, E. (2009). Genel ve teknik iletişim. Gazi Kitabevi.
- Sillars, S. (1995). İletişim. (N., Akın, Çev.). Özgün Matbaacılık.
- Smith, E.E., Nolen-Hoeksema, S., Fredrickson B., & Loftus, G.R. (2012). Atkinson&Hilgard’dan Psikolojiye Giriş (14. Baskı). (Ö., Öncül, D., & Ferhatoğlu, Çev.). Arkadaş Yayınları.
- Şantaş, G., & Erdoğan, B. (2021). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet haberlerinin içerik analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2), 308-317.
- Tekinalp, Ş., & Uzun, R. (2009). İletişim araştırmaları ve kuramları (3. Baskı). Beta Basım Yayım.
- Tuncer, M.U. (2016, Ocak). Ağ toplumunun çocukları: Z kuşağının kişilerarası iletişim becerilerinin çok boyutlu analizi. Atatürk İletişim Dergisi, 10, 33-45. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/397935.
- Tutar, H., & Yılmaz, M.K. (2010). Genel iletişim, kavramlar ve modeller (7. Baskı), Seçkin Yayıncılık.
- Tutar, H., & Yılmaz, M.K. (2012). Genel ve örgütsel boyutuyla iletişim (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Tutar, H., Yılmaz, M.K., & Erdönmez, C. (2003). Genel ve teknik iletişim. Nobel Yayın Dağıtım.
- Tüfekçioğlu, H. (1997). İletişim sosyolojisine başlangıç. Der Yayınevi.
- Usal, A., & Kuşluvan, Z. (2000). Davranış bilimleri, sosyal psikoloji (3. Baskı). Barış Yayınları.
- Yeğin, M. O. (2022, October). Nefret söylemi bağlamında youtube: 'komik' etiketli video paylaşımları üzerine bir inceleme. Dijital çağda iletişim, kültür ve medya II, yeni medya - medya, kültür ve tüketim, 115-144. https://www.researchgate.net/publication/364646710.
- Yücel, E. (2011). İletişim eyleminin anatomisi, Çizgi Kitabevi.
- Yüksel, A.H., Demiray, U., Gökdağ, D., Ünlü, S., Tuna, Y., Eroğlu, E., Yılmaz, R.A., & Solmaz, B. (2012). Etkili iletişim (5. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Zencirkıran, M. (2017). Davranış bilimleri (2. Baskı). Dora Yayınları.
- Zıllıoğlu, M. (2007). İletişim nedir? (3. Basım). Cem Yayınevi.
- İnternet Kaynakçası https://www.sas.upenn.edu/~cavitch/pdflibrary/Freud_SE_Ego_Id_complete.pdf, erişim tarihi: 25.11.2022.
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/ilber-ortaylidan-saglikta-siddet-tepkisi-saglik-bakanligi-sukutuhayal-konusu-1955733, erişim tarihi: 16.04.2023. https://www.unesco.org.tr/Pages/504/194/
AGGRESSION IN INTERPERSONAL COMMUNICATION WITHIN THE CONTEXT OF MASLOW'S HIERARCHY OF NEEDS AND FREUD'S STRUCTURAL SELF THEORY (ID, EGO, SUPEREGO): PREDICTIONING THE TRIGGERS OF VIOLENCE TOWARDS MEDICAL DOCTORS
Öz
Interpersonal communication is not something which has unarguable rules and formulas as in Maths where the message can be transferred to the receiver exactly how it meant to be. Various variants effect the perceived meaning, so it is not easy to put absolute lines. This study, aims to understand the base of aggression towards doctors and other health workers and suggest ways to ease the interpersonal communication between doctors and patients. For health is one of the main needs as counted in Maslow’s Hierarchy of Needs, the threat on health would turn a human to over stressed, aggressive person. Then the individual may go down to id level where no kindness, no peace, no justice is considered. Here, Freud’s Elements of Personality (id, ego, süperego) helps to understand an individual’s psychological situation when they are ill. 62 samples among the messages of doctors shared on an Instagram profile (dahiliyedoktoru) that is administered by a doctor are examined in the research. Each sample represents a problem which happens commonly to the doctors. Some suggestions are made in the end of the study on easing the communication and aggression problems towards doctors and health workers.
Anahtar Kelimeler
Interpersonal communication doctor health aggression id ego hierarchy of needs
Kaynakça
- Aygün, A., & Teke, H.Y. (2018). Acil servislerdeki şiddetin medya yansımasının değerlendirilmesi: Ö. Bilen, M. Ş. Güneş, & M. Gür (Ed), Suç mağdurları ve sosyal travmalar,1-9. Hegem Vakfı. ISBN:978-975-2489-14-1. Ayrancı, U., Yenilmez C., Balcı Y., & Kaptanoğlu C. (2006). Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence, 21, 276-96.
- Baldwin, P.J., Dodd, M., & Wrate, R.W. (1997, July). Young doctors' health-I. How do working conditions affect attitudes, health and performance?. Social Science & Medicine, 45(1), 35-40. https://doi.org/10.1016/S0277-9536(96)00306-1.
- Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (E., Tuncay, Çev.). Mentis Yayınları. Cüceloğlu, D. (2004). İnsan ve davranışı, psikolojinin temel kavramları (13. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Çakar, F., & Yanlıç, Ö. (2014). Kişilerarası iletişimin facebook’ta değişen yüzü: Facebook’ta arkadaşlıkla gelen örtülü takip (Fırat Üniversitesi Örneği). Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(3), 224-244.
- Dökmen, Ü. (2008). İletişim çatışmaları ve empati (52. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Durkheim, E. (2006). Toplumsal iş bölümü (Ö. Ozankaya, Çev.) Cem Yayınevi.
- Durur, E.K. (2017). Medyada Şiddetin Bir Başka Yüzü: ‘Doktora Saldırı’ Haberleri Atatürk İletişim Dergisi, Sağlık iletişimi özel sayı, 14,45-60.
- Eagleman, D. (2017). Incognito: Beynin gizli hayatı (22. Baskı). (Z., Arık Tozar, Çev.). Yayıncılık Yayınları. Fidan, M. (2009). İletişim kurmak istiyorum. Tablet Kitapevi.
- Freud, S. (2019). The ego and the id. Alter Yayınları.
- Freud, S. (1930). Civilization and its discontents, 4462-4532. https://ia902907.us.archive.org/17/items/SigmundFreud/Sigmund%20Freud%20%5B1930%5D%20Civilization%20And%20Its%20Discontents%20%28James%20Strachey%20translation%2C%201961%29.pdf
- Gerrig, R. J., & Zimbardo, P. G., (2013). Psikoloji ve yaşam/psikolojiye giriş. (G. Sart, Çev.). Nobel Akademi Yayıncılık.
- Goleman, D. (2019). Duygusal zekâ ve liderlik. (Ü., Şensoy, L., Göktem, M., İnan, Çev.). Optimist Yayınları.
- Gürüz, D., & Eğinli, A. T. (2014). Kişilerarası iletişim/bilgiler-etkiler-engeller (4. Baskı). Nobel Yayınları.
- Güvercin, C.H. (2019). Sağlık çalışanlarına şiddet haberleri: basının kritik rolü, Journal of Continuing Medical Education, 28(5), 327-333. DOI: 10.17942/sted.575603.
- Hasta, D., & Güler, M. E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 61-85.
- Hoşgör, H., & Türkmen, İ. (2021). Bitmeyen çile: sağlıkta şiddet (Medimagazin haber portalı üzerinden bir araştırma). İzmir Democracy University Health Sciences Journal, IDUHeS, 4(2), 192-211. doi:10.52538/iduhes.975708. Işık, M. (2008). Sizinle iletişebilir miyiz?. Eğitim Kitabevi Yayınları.
- İzgören A. Ş. (2009). Eşikaltı büyücüleri (2. Baskı). Elma Yayınevi.
- Kâğıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar (11. Baskı). Evrim Yayınevi.
- Kocayörük, E. (2012). Etkili iletişim becerileri. Kriter Yayınevi.
- Koçyiğit, M. (2016). Etkili iletişim ve duygusal zekâ. Eğitim Yayınevi.
- Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
- Morgan, C.T. (2009). Psikolojiye giriş (18. Baskı). Eğitim Akademi Yayınları.
- Nazik, M.H. ve Bayazıt, A. (2005). İnsan ilişkileri ve iletişim. YA-PA Yayın Pazarlama.
- Ninkovic, V., Markovic, D, & Rensing, M. (2020, October). Plant volatiles as cues and signals in plant communication. Plant, Cell & Environment, Special Issue: Special Issue Plant–Plant Interactions, 44(4), 1030-1043. https://doi.org/10.1111/pce.13910.
- Oskay, Ü. (2001). İletişimin ABC`si (3.Baskı). Der Yayınları.
- Önür, N. (2002). Küreselleşen dünyada iletişim ve toplum. Alp Yayınları.
- Özden, M. (2011). Pozitif iletişim. Kriter Yayınevi.
- Plotnik, R. (2009). Psikolojiye giriş. (T., Geniş, Çev.). Kaknüs Yayınları.
- Sdorow, L. M., (1998). Psychology (4th Edition). McGraw-Hill Companies.
- Sezgin, M., & Akgöz, E. (2009). Genel ve teknik iletişim. Gazi Kitabevi.
- Sillars, S. (1995). İletişim. (N., Akın, Çev.). Özgün Matbaacılık.
- Smith, E.E., Nolen-Hoeksema, S., Fredrickson B., & Loftus, G.R. (2012). Atkinson&Hilgard’dan Psikolojiye Giriş (14. Baskı). (Ö., Öncül, D., & Ferhatoğlu, Çev.). Arkadaş Yayınları.
- Şantaş, G., & Erdoğan, B. (2021). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet haberlerinin içerik analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2), 308-317.
- Tekinalp, Ş., & Uzun, R. (2009). İletişim araştırmaları ve kuramları (3. Baskı). Beta Basım Yayım.
- Tuncer, M.U. (2016, Ocak). Ağ toplumunun çocukları: Z kuşağının kişilerarası iletişim becerilerinin çok boyutlu analizi. Atatürk İletişim Dergisi, 10, 33-45. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/397935.
- Tutar, H., & Yılmaz, M.K. (2010). Genel iletişim, kavramlar ve modeller (7. Baskı), Seçkin Yayıncılık.
- Tutar, H., & Yılmaz, M.K. (2012). Genel ve örgütsel boyutuyla iletişim (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Tutar, H., Yılmaz, M.K., & Erdönmez, C. (2003). Genel ve teknik iletişim. Nobel Yayın Dağıtım.
- Tüfekçioğlu, H. (1997). İletişim sosyolojisine başlangıç. Der Yayınevi.
- Usal, A., & Kuşluvan, Z. (2000). Davranış bilimleri, sosyal psikoloji (3. Baskı). Barış Yayınları.
- Yeğin, M. O. (2022, October). Nefret söylemi bağlamında youtube: 'komik' etiketli video paylaşımları üzerine bir inceleme. Dijital çağda iletişim, kültür ve medya II, yeni medya - medya, kültür ve tüketim, 115-144. https://www.researchgate.net/publication/364646710.
- Yücel, E. (2011). İletişim eyleminin anatomisi, Çizgi Kitabevi.
- Yüksel, A.H., Demiray, U., Gökdağ, D., Ünlü, S., Tuna, Y., Eroğlu, E., Yılmaz, R.A., & Solmaz, B. (2012). Etkili iletişim (5. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Zencirkıran, M. (2017). Davranış bilimleri (2. Baskı). Dora Yayınları.
- Zıllıoğlu, M. (2007). İletişim nedir? (3. Basım). Cem Yayınevi.
- İnternet Kaynakçası https://www.sas.upenn.edu/~cavitch/pdflibrary/Freud_SE_Ego_Id_complete.pdf, erişim tarihi: 25.11.2022.
- https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/ilber-ortaylidan-saglikta-siddet-tepkisi-saglik-bakanligi-sukutuhayal-konusu-1955733, erişim tarihi: 16.04.2023. https://www.unesco.org.tr/Pages/504/194/
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 23 Haziran 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |