Öz
The notion of ideology is considered by various ways and is subject of different fields.The notion of ideology is mostly considered within the scope of marxism and via preminant Marxist figures within various difference and different level. Marxism bring the spesifical opinion with regard to notion of ideology and the notion of ideology become relatively systematical, holistic via marxism. The considerations regarding to the notion of ideology undergo a fundemental change via notably marx and engels who are the founding father of classical marxism and the notion of ideology become an intellectul object via aforementioned figures. The notion of ideology is also a subject of cinema and the notion of ideology become cinematic in various cinematographic level and within the scope of different cinematographic motives. The notion of ideology is also a subject of a cinematic universe which Yılmaz Güney construct via the film called Arkadaş and the notion of ideology become cinematic according to classical marxist notion of ideology at the level of rhetoric, oral discourse, dialogue, content in this cinematic universe. In this study, the elements regarding to classical marxist notion of ideology within the scope of the issue abovementioned will be traced in the cinematic universe which Yılmaz Güney construct via the film called Arkadaş and these motives will be reviewed at the level of rhetoric, oral discourse, dialogue and content
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akay, A. (2005). Postmodernizm, L&M Yayınları.
- Akay, A. (2004). Tekil Düşünce, Bağlam Yayınları.
- Althusser, L. (1989). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev. Yusuf Alp-Mahmut Özışık) İletişim Yayınları.
- Althusser, L. (1995). Kapital’i Okumak, (Çev. Celal A. Kanat), Belge Yayınları.
- Althusser, L. (2005). Pour Marx, La Découverte.
- Aron, R. (1962). The Opium of The Intellectuals, (Çev. Terence Kilmartin), The Norton Library.
- Atılgan, G. (2001). Marx’ta İdeoloji: Kapitalizmin Devrimci Eleştirisinin Bir Olanağı. Praksis, (4), s.11-34.
- Bachelard, G. (1947). La Formation De L’Esprit Scientifique, Libraire Philosophique J. Vrin.
- Baker, U. (2010). Kanaatlerden İmajlara Duygular Sosyolojisine Doğru, (Çev. Harun Abuşoğlu), Birikim Yayınları.
- Balibar, É. (2005). Avant-Propos Pour La Réédition De 1996, Pour Marx, Althusser, Louis, La Découverte, pp. I-XIV.
- Bell, D. (1988). The End of Ideology On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties, Harvard University Press.
- Bell, D. (2013). İdeolojinin Sonu, (Çev. Volkan Hacıoğlu), Sentez Yayıncılık.
- Bilgi, A. (1992). Karl Marx, Kapital Özet Ve Kılavuz, Yurt Kitap-Yayın.
- Blakesley, D. (2003). Rhetorical Perspectives on Film and Culture, The Terministic Screen, (Eds. David Blakesley) Southern Illinois University Press, pp.125-127.
- Blakesley, D. (2004). Defining Film Rhetoric: The Case of Hitchcock’s Vertigo”, Defining Visual Rhetorics, (Eds. Charles A. Hill ve Marguerite Helmers) Routledge, pp. 111-118.
- Boordwell, D. (1991). Making Meaning, Massachusetts.Harvard University Press.
- Brecht, B. (1990). Epik Tiyatro, (Çev. Kamuran Şipal), Cem Yayınevi.
- Burke, K. (1969). A Rhetoric of Motives, University of California Press. Carroll, N. (1996). Theorizing The Moving Image, Cambridge University Press. Chatman, S. (1990). Coming To Terms The Rhetoric Of Narrative In Fiction And Film, Cornell University Press. Chisholm, A. (2003). Rhetoric and the Early Work of Christian Metz: Augmenting Ideological Inquiry in Rhetorical Film Theory and Criticism. The Terministic Screen, (Ed. David Blakesley), Southern Illinois University Press, pp.37-55. Cioffi, A. E. (2022). Philosophical Theories Of Political Cinema, Routledge.
- Colletti, L. (1973). “Marxism: Science or Revolution?”, Ideology In Social Science, Ed. by. Robin Blackburn, Vintage Books, pp. 369-378.
- Dijk, T. V. (2003). Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım,” Çev. NurcanAteş, Söylem ve İdeoloji, (Ed. Barış Çoban- Zeynep Özarslan) Su Yayınları, ss.13-109.
- Durand, J.P. (2008) Marx’ın Sosyolojisi, Çev. Ali Aktaş, İletişim Yayınları. Eagleton, T. (2020). İdeoloji, Çev. Muttalip Özcan, Ayrıntı Yayınları.
- Engels, F. (1992). Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu, İstanbul, Sol Yayınları.
- Fairfax, D. (2009). Introduction, Cinema Against Spectacle Technique And Ideology Revisited, Comolli, Jean-Louis, (Çev. Daniel Fairfax), Amsterdam University Press, ss.17-46.
- Fukuyama, F. (1989). The End of History, The National Interest, (16), pp.3-18.
- Fukuyama, F. (1992). The End Of History and the Last Man, New York, The Free Press.
- Geniş, Şerife & Akman, Kubilay (2007). “İdeoloji ve Söylem: Bilgi Sosyolojisinde Tartışmalı İki Kavram”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt 5, (20), s.117-141.
- Geras, N. (1973). Marx And The Crituque Of Political Economy, Ideology In Social Science, (Ed. by. Robin Blackburn), Vintage Books, pp.284-306.
- Grant, P. D. (2016). Cinéma Militant, Wallflower Press.
- Güney, Y. (1976). Arkadaş, Güney Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yayınları.
- Hendrix, J. & Wood, J. A. (1973). “The Rhetoric Of Film: Toward Critical Methodology”, The Southern Speech Communication Journal, (39), Winter, pp. 105-122.
- Herrick, J. A. (2020). The History and Theory of Rhetoric, Routledge.
- Hill, J. (1979). Ideology, Economy and the British Cinema, Ideology And Cultural Production, (EdS Barret, Michele, Corrigan, Philip vd.) Routledge, pp.112-135.
- Johnson, R. (1979). “Histories Of Culture/Theories Of Ideology: Notes On An Impase”, Ideology And Cultural Production, Ed. by.Michele Barret, Philip Corrigan vd., Routledge, pp.49-78.
- Jost, J. T., Kay, A C. & Thorisdottir, H. (2009) Social And Psychological Bases Of Ideology And System Justification”, Social And Psychological Bases Of Ideology And System Justification, (Ed. by. John T. Jost -Aaron
- C. Kay C.-Hulda Thorisdottir), Oxford University Press. Kaya, A. (2004). İdeolojiden İdeolojiye Yolculuk: Düşüncebilimden Kimlikbilime, Doğu Batı, (28),2004, s.67-82.
Öz
İdeoloji nosyonu muhtelif değerlendirmelere, farklı alanlara konu teşkil etmektedir. İdeoloji nosyonu ekseriyetle Marksizm çerçevesinde önde gelen Marksist düşünsel figürler marifetiyle farklı ayrımlar, farklı düzeyler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Marksizm ideoloji nosyonuyla ilintili spesifik fikirleri bir araya getirmekte, ideoloji nosyonuna nispeten sistematik, bütünsel bir karakter kazandırmaktadır. İdeoloji nosyonuna dair değerlendirmeler bilhassa klasik marksizmin kurucu babaları Marks ve Engels marifetiyle mühim bir dönüşüme uğramakta, bu figürler marifetiyle ideoloji nosyonu fikri planda bir nesne karakteri kazanmaktadır. İdeoloji nosyonu sinema alanına da konu teşkil etmekte; muhtelif sinematografik düzeylerde, farklı sinematografik motifler çerçevesinde sinematik bir karakter kazanmaktadır. İdeoloji nosyonu Yılmaz Güney’in Arkadaş isimli film marifetiyle inşa ettiği sinematik evrene de konu teşkil etmekte, bu evrende klasik Marksist ideoloji nosyonu uyarınca retorik, sözel söylem, diyalog, muhteva düzeyinde sinematik bir karakter kazanmaktadır. Bu çalışmada temas edilen husus çerçevesinde Güney’in Arkadaş isimli film marifetiyle inşa ettiği sinematik evrende klasik Marksist ideoloji nosyonuna dair unsurların izi sürülecek, bu unsurlar retorik, sözel söylem, diyalog, muhteva düzeyinde değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akay, A. (2005). Postmodernizm, L&M Yayınları.
- Akay, A. (2004). Tekil Düşünce, Bağlam Yayınları.
- Althusser, L. (1989). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev. Yusuf Alp-Mahmut Özışık) İletişim Yayınları.
- Althusser, L. (1995). Kapital’i Okumak, (Çev. Celal A. Kanat), Belge Yayınları.
- Althusser, L. (2005). Pour Marx, La Découverte.
- Aron, R. (1962). The Opium of The Intellectuals, (Çev. Terence Kilmartin), The Norton Library.
- Atılgan, G. (2001). Marx’ta İdeoloji: Kapitalizmin Devrimci Eleştirisinin Bir Olanağı. Praksis, (4), s.11-34.
- Bachelard, G. (1947). La Formation De L’Esprit Scientifique, Libraire Philosophique J. Vrin.
- Baker, U. (2010). Kanaatlerden İmajlara Duygular Sosyolojisine Doğru, (Çev. Harun Abuşoğlu), Birikim Yayınları.
- Balibar, É. (2005). Avant-Propos Pour La Réédition De 1996, Pour Marx, Althusser, Louis, La Découverte, pp. I-XIV.
- Bell, D. (1988). The End of Ideology On the Exhaustion of Political Ideas in the Fifties, Harvard University Press.
- Bell, D. (2013). İdeolojinin Sonu, (Çev. Volkan Hacıoğlu), Sentez Yayıncılık.
- Bilgi, A. (1992). Karl Marx, Kapital Özet Ve Kılavuz, Yurt Kitap-Yayın.
- Blakesley, D. (2003). Rhetorical Perspectives on Film and Culture, The Terministic Screen, (Eds. David Blakesley) Southern Illinois University Press, pp.125-127.
- Blakesley, D. (2004). Defining Film Rhetoric: The Case of Hitchcock’s Vertigo”, Defining Visual Rhetorics, (Eds. Charles A. Hill ve Marguerite Helmers) Routledge, pp. 111-118.
- Boordwell, D. (1991). Making Meaning, Massachusetts.Harvard University Press.
- Brecht, B. (1990). Epik Tiyatro, (Çev. Kamuran Şipal), Cem Yayınevi.
- Burke, K. (1969). A Rhetoric of Motives, University of California Press. Carroll, N. (1996). Theorizing The Moving Image, Cambridge University Press. Chatman, S. (1990). Coming To Terms The Rhetoric Of Narrative In Fiction And Film, Cornell University Press. Chisholm, A. (2003). Rhetoric and the Early Work of Christian Metz: Augmenting Ideological Inquiry in Rhetorical Film Theory and Criticism. The Terministic Screen, (Ed. David Blakesley), Southern Illinois University Press, pp.37-55. Cioffi, A. E. (2022). Philosophical Theories Of Political Cinema, Routledge.
- Colletti, L. (1973). “Marxism: Science or Revolution?”, Ideology In Social Science, Ed. by. Robin Blackburn, Vintage Books, pp. 369-378.
- Dijk, T. V. (2003). Söylem ve İdeoloji Çok Alanlı Bir Yaklaşım,” Çev. NurcanAteş, Söylem ve İdeoloji, (Ed. Barış Çoban- Zeynep Özarslan) Su Yayınları, ss.13-109.
- Durand, J.P. (2008) Marx’ın Sosyolojisi, Çev. Ali Aktaş, İletişim Yayınları. Eagleton, T. (2020). İdeoloji, Çev. Muttalip Özcan, Ayrıntı Yayınları.
- Engels, F. (1992). Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu, İstanbul, Sol Yayınları.
- Fairfax, D. (2009). Introduction, Cinema Against Spectacle Technique And Ideology Revisited, Comolli, Jean-Louis, (Çev. Daniel Fairfax), Amsterdam University Press, ss.17-46.
- Fukuyama, F. (1989). The End of History, The National Interest, (16), pp.3-18.
- Fukuyama, F. (1992). The End Of History and the Last Man, New York, The Free Press.
- Geniş, Şerife & Akman, Kubilay (2007). “İdeoloji ve Söylem: Bilgi Sosyolojisinde Tartışmalı İki Kavram”, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt 5, (20), s.117-141.
- Geras, N. (1973). Marx And The Crituque Of Political Economy, Ideology In Social Science, (Ed. by. Robin Blackburn), Vintage Books, pp.284-306.
- Grant, P. D. (2016). Cinéma Militant, Wallflower Press.
- Güney, Y. (1976). Arkadaş, Güney Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yayınları.
- Hendrix, J. & Wood, J. A. (1973). “The Rhetoric Of Film: Toward Critical Methodology”, The Southern Speech Communication Journal, (39), Winter, pp. 105-122.
- Herrick, J. A. (2020). The History and Theory of Rhetoric, Routledge.
- Hill, J. (1979). Ideology, Economy and the British Cinema, Ideology And Cultural Production, (EdS Barret, Michele, Corrigan, Philip vd.) Routledge, pp.112-135.
- Johnson, R. (1979). “Histories Of Culture/Theories Of Ideology: Notes On An Impase”, Ideology And Cultural Production, Ed. by.Michele Barret, Philip Corrigan vd., Routledge, pp.49-78.
- Jost, J. T., Kay, A C. & Thorisdottir, H. (2009) Social And Psychological Bases Of Ideology And System Justification”, Social And Psychological Bases Of Ideology And System Justification, (Ed. by. John T. Jost -Aaron
- C. Kay C.-Hulda Thorisdottir), Oxford University Press. Kaya, A. (2004). İdeolojiden İdeolojiye Yolculuk: Düşüncebilimden Kimlikbilime, Doğu Batı, (28),2004, s.67-82.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sinema Kuramları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 24 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 5 Sayı: 2 |
